„Ostatnia Wieczerza” Macieja Świeszewskiego wycofana z Expo 2015 w Mediolanie
- Szczegóły
- Opublikowano: niedziela, 07, czerwiec 2015 19:14
Słynny obraz "Ostatnia Wieczerza" (1995-2005, tempera, olej na płótnie, 450 x 800 cm), sopockiego malarza i prof. ASP w Gdańsku Macieja Świeszewskiego, zgodnie z doniesieniami medialnymi w ostatniej chwili został wycofany z Expo 2015 w Mediolanie. Podobno "obraża uczucia religijne".
Kolejna cegiełka do zbioru ciekawych opowieści o dziełach sztuki (nie tylko obrazów) prezentowanych, 'prawie' zaprezentowanych lub wycofanych w atmosferze skandalu w historii wystaw światowych, których cykliczność zapoczątkowała Wielka Wystawa (Great Exhibition) zorganizowana w Londynie w 1851 roku.
Abstrahując od oceny wartości estetyczno-moralnej obrazu (z jego treścią można zapoznać się m.in na stronie artysty) czy oceny 'wycofania' obrazu z Wystawy Światowej należy pamiętać, że utworem w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Przesłanką posiadania przez utwór ochrony prawnoautorskiej nie jest zatem posiadanie przez dzieło określonej wartości (czy to ekonomicznej, estetycznej, moralnej, politycznej itp.) czy też posiadanie jakiegokolwiek przeznaczenia.
Jestem bardzo ciekawy jak i w którym kierunku się ta sprawa rozwinie. Prawo autorskie nie będzie tutaj miało zastosowania (najprawdopodobniej, chociaż doświadczenie wskazuje, że należy się spodziewać wszystkiego i nie należy mówić "nigdy"), ale być może sprawa otrze się o ograniczanie swobody wypowiedzi artystycznej. Jeżeli tak, możemy mieć w przyszłości do czynienia z zarzutami o naruszenie podstawowej zasady swobody wypowiedzi zagwarantowanej art. 54 Konstytucji RP z 1997 roku ("1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. 2.Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. [...]") oraz art. 10 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności ("1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych. 2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej."). Jeżeli talki scenariusz się spełni, będziemy mogli mieć do czynienia z bardzo ciekawym i na pewno medialnym procesem - który być może dotrze do Strasburga (sprawie nie pomaga fakt, że - podobno - rozmowy dot. wystawienia "Ostatniej Wieczerzy" pilotowało Ministerstwo Gospodarki). W takim kontekście sprawy, strony sporu powinny bardzo dokładnie przeanalizować bogate i rozwinięte orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowiekaw zakresie swobody wypowiedzi artystycznej i jej ograniczania.
link do fanpage'a Macieja Świeszewskiego na FB, na którym artysta na bieżąco komentuje wydarzenia - https://www.facebook.com/MaciejSwieszewski#_=_
link do oświadczenia Ministerstwie Gospodarki w sprawie medialnych zarzutów dot. ekspozycji obrazu prof. Świeszewskiego na EXPO 2015 w Mediolanie - http://www.mg.gov.pl/node/24092
linki do publikacji prasowych w tej sprawie:
- http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/kidawa-blonska-ws-wycofania-obrazu-ostatnia-wieczerza,548793.html
